three single steps

ūnus (old forms OINOS and OENOS; cf. Cic. Leg. 3, 3, 9; C. I. L. 1, 32, 35), a, um (scanned gen. sing. unĭus, Lucr. 2, 379; Verg. A. 1, 41; Hor. S. 1, 6, 13 al.:

unīus,

Verg. A. 1, 251; Ov. M. 13, 181 al.; ante-class. collat. form of the gen. sing. uni, Titin. ap. Prisc. pp. 694 and 717 P.; dat. m. uno, Varr. R. R. 1, 18, 6; dat. f. unae, Cato, R. R. 19, 1; acc. OINO, C. I. L. l. l.; voc. une, Plaut. ap. Prisc. p. 673 P.; Cat. 37, 17; cf. Varr. L. L. 8, § 63 Müll.; Aug. Conf. 1, 7), num. adj. [cf. Gr. oinê, oios; Goth. ains; Germ. eins; Engl. one].

Prop.

In gen., one, a single.

Sing.:

dabitur tibi amphora una et una semita, Fons unus, unum aënum et octo dolia,

Plaut. Cas. 1, 33 sq.:

mulieres duas pejores esse quam unam,

id. Curc. 5, 1, 2:

pluris est oculatus testis unus, quam auriti decem,

id. Truc. 2, 6, 8:

unius esse negotium diei,

Caes. B. C. 3, 82:

mors Tiberii Gracchi... divisit populum unum in duas partes,

Cic. Rep. 1, 19, 31:

cum penes unum est omnium summa rerum, regem illum unum vocamus,

id. ib. 1, 26, 42:

qui uno et octogesimo anno scribens est mortuus,

id. Sen. 5, 13; cf. Plin. 29, 6, 39, § 141.—Corresponding to alter:

Helvetii continentur unā ex parte flumine Rheno, alterā ex parte monte Jurā,

Caes. B. G. 1, 2:

unum, alterum, tertium annum Sassia quiescebat,

Cic. Clu. 64, 178; id. Verr. 2, 4, 29, § 66; 2, 5, 29, § 76:

exercituum unus... alter,

Liv. 24, 44, 1:

ratio triplex: una de vitā et moribus, altera de naturā,

Cic. Ac. 1, 5, 19:

cum duas cerneret vias, unam Voluptatis, alteram Virtutis,

id. Off. 1, 32, 118:

unam Nicaeam, alteram Bucephalen vocavit,

Just. 12, 8, 8; and, connected with alter:

habetur una atque altera contio vehemens,

repeated, several, Cic. Clu. 28, 77:

neque in uno aut altero animadversum est, sed jam in pluribus,

one or two, id. Mur. 21, 43:

meae verecundiae sufficit unus aut alter, ac potius unus,

Plin. Ep. 2, 13. 3;

4, 3, 1: excepto patre tuo, praeterea uno aut altero,

id. Pan. 45:

unus atque alter et mox plures,

Suet. Claud. 12:

unus et alter assentiuntur,

Curt. 5, 7, 4:

sed postquam amans accessit... Unus et item alter,

Ter. And. 1, 1. 50:

amici, Qui modo de multis unus et alter erant,

Ov. Tr. 1, 3, 16;

rarely unus post unum (= singuli deinceps): interiere,

Aur. Vict. Epit. 26, 41:

uno plus Tuscorum cecidisse in acie (sc. quam Romanorum),

Liv. 2, 7, 2; cf.:

legem unā plures tribus antiquarunt quam jusserunt,

id. 5, 30, 7.—

With gen. part.: Gallia est omnis divisa in partes tres: quarum unam incolunt Belgae, aliam, etc., Caes. B. G. 1, 1:

totam philosophiam tres in partes diviserunt... quarum cum una sit, etc.,

Cic. Fin. 4, 2, 5:

superiores tres erant, quarum est una sola defensa,

id. ib. 5, 7, 20:

orare ut trium harum rerum unam ab se impetrari sinerent,

Liv. 42, 23, 5.—

Plur.:

ex unis geminas mihi conficies nuptias,

Ter. And. 4, 1, 50: molas asinarias unas, et trusatiles unas, Hispanienses unas. Cato, R. R. 10, 4; so,

molae,

id. ib. 13, 1:

quadrigae,

Varr. R. R. 2, 1, 14:

similitudines, unae rerum, alterae verborum,

Auct. Her. 3, 20, 33:

adductus sum tuis unis et alteris litteris,

Cic. Att. 14, 18, 1:

decumae,

id. Verr. 2, 3, 98, § 227:

tibi invideo, quod unis vestimentis tam diu lautus es,

id. Fl. 29, 70:

satis una superque Vidimus excidia,

Verg. A. 2, 642; Luc. 4, 548.—

With gen. part.:

tria Graecorum genera sunt, quorum uni sunt Athenienses, etc.,

Cic. Fl. 27, 64.—

Esp.

Adverbial expressions.

Ad unum, all together, unanimously, to a man, without exception:

amplius duūm milium numero ad unum terga vertebant, Auct. B. Afr. 70: consurrexit senatus cum clamore ad unum,

Cic. Q. Fr. 3, 2, 2:

Juppiter, si nondum exosus ad unum Trojanos,

Verg. A. 5, 687:

cui sunt adsensi ad unum (senatores),

Cic. Fam. 10, 16, 2:

ipsos ad unum caedere,

Curt. 7, 5, 32;

usu. with omnes,

Cic. Lael. 23, 86; Liv. 21, 42, 2; Caes. B. C. 3, 27; cf. ad, C. 2.—

In unum, into one, to one place, together:

Fibrenus divisus aequaliter in duas partes latera haec alluit, rapideque dilapsus cito in unum confluit,

Cic. Leg. 2, 3, 6; cf. Sall. J. 51, 3; Liv. 30, 11, 4; 44, 7, 8; Verg. E. 7, 2; Ov. R. Am. 673.—

Of that which is common to several persons or things, one and the same.

Alone.

Sing.:

cum suo sibi gnato unam ad amicam de die Potare,

Plaut. As. 4, 2, 16:

uno exemplo ne omnes vitam viverent,

id. Mil. 3, 1, 132; cf. id. Capt. prol. 20:

unius aetatis clarissimi et sapientissimi nostrae civitatis viri,

Cic. Rep. 1, 8, 13:

illa cum uno tempore audīsset, etc.,

id. Clu. 9, 28:

atque uno etiam tempore accidit, ut, etc.,

Caes. B. C. 3, 15:

omnibus hic erit unus honos,

Verg. A. 5, 308:

omnes una manet nox,

Hor. C. 1, 28, 15:

unus utrique Error,

id. S. 2, 3, 51:

parentum injuriae Unius modi sunt ferme,

Ter. Heaut. 1, 2, 31:

noli putare tolerabiles horum insanias nec unius modi fore,

Cic. Att. 9, 7, 5; so,

unius modi,

id. Univ. 7.—Esp., uno ore, with one voice, all together, unanimously:

ceteri amici omnes Uno ore auctores fuere, ut, etc.,

Ter. Phorm. 4, 3, 20:

de cujus utilitate omnes uno ore consentiunt,

Cic. Lael. 23, 86:

unoque omnes eadem ore fremebant,

Verg. A. 11, 132.—

Plur.:

aderit una in unis aedibus,

Ter. Eun. 2, 3, 76:

unis moribus et nunquam mutatis legibus vivunt,

Cic. Fl. 26, 63.—

Connected with idem:

exitus quidem omnium unus et idem fuit,

Cic. Div. 2, 47, 97:

in quā (sc. causā) omnes sentirent unum atque idem,

id. Cat. 4, 7, 14:

ferar unus et idem,

Hor. Ep. 2, 2, 200; Plin. Ep. 8, 14, 18.—

Corresponding to idem:

non semper idem floribus est honor Vernis, neque uno Luna rubens nitet Vultu,

Hor. C. 2, 11, 10.—

For solus, of that which is alone, by itself; one, alone, only, sole, single.

Alone:

hic unus, ut ego suspicor, servat fidem,

Plaut. Trin. 4, 4, 21:

unum hoc scio, hanc meritam esse, ut memor esses sui,

Ter. And. 1, 5, 46; cf.:

unum hoc definio, tantam esse necessitatem virtutis, etc.,

Cic. Rep. 1, 1, 1:

cum mihi sit unum opus hoc a parentibus meis relictum,

id. ib. 1, 22, 35:

nunc vero eversis omnibus rebus, una ratio videtur,

id. Fam. 6, 21, 1:

itaque unum illud erat insitum priscis illis,

id. Tusc. 1, 12, 27:

quove praesidio unus per tot gentes pervenisset?

Liv. 1, 18, 3:

erat omnino in Galliā ulteriore legio una,

Caes. B. G. 1, 7:

Pompejus plus potest unus, quam ceteri omnes,

Cic. Att. 6, 1, 3:

cui (sc. mihi) semper uni magis, quam universis, placere voluisti,

id. Q. Fr. 1, 1, 16, § 46:

qui (sc. Demosthenes) unus eminet inter omnes in omni genere dicendi,

id. Or. 29, 104:

te unum in tanto exercitu mihi fuisse adsensorem,

id. Fam. 6, 21, 1.— Absol.:

de Antonio nihil dico praeter unum,

Cic. Sest. 3, 8.—

With ex:

cum te unum ex omnibus ad dicendum maxime natum aptumque cognōssem,

Cic. de Or. 1, 22, 99: illc unus ex omnibus Italicis intactus profugit, [p. 1934] Sall. J. 67, 3; 69, 4.—

With gen.:

ille unus ordinis nostri discessu meo palam exsultavit,

Cic. Sest. 64, 133:

quod post Cannensem cladem unus Romanorum imperatorum prospere rem gessisset,

Liv. 23, 30, 19.—

With sup.:

tu, quam ego unam vidi mulierem audacissumam,

Plaut. As. 3, 1, 16:

unus istic servos est sacerrumus,

id. Most. 4, 2, 67:

rem unam esse omnium difficillimam,

Cic. Brut. 6, 25:

urbem unam mihi amicissimam declinavi,

id. Planc. 41, 97:

quo ego uno equite Romano familiarissime utor,

id. Fam. 13, 43, 1:

virum unum totius Graeciae doctissimum Platonem accepimus,

id. Rab. Post. 9, 23.—

With magis:

quam Juno fertur terris magis omnibus unam Posthabitā coluisse Samo,

Verg. A. 1, 15.—

With comp.:

sagacius unus odoror,

Hor. Epod. 12, 4.—

Strengthened by solus:

unus est solus inventus, qui, etc.,

Cic. Sest. 62, 130; cf. id. Verr. 2, 2, 5, § 13:

ex uno oppido solo,

id. ib. 2, 2, 75, §

185: nil admirari prope res est una, Numici, Solaque, quae, etc.,

Hor. Ep. 1, 6, 1:

te unum, solum suum depeculatorem, vexatorem... venisse senserunt,

Cic. Pis. 40, 96:

unus solusque censebat,

Plin. Pan. 76.—

Strengthened by tantum (rare before the Aug. age; once in Cic.; cf. Halm ad Cic. Sull. 22, 62):

inter bina castra... unum flumen tantum intererat,

Caes. B. C. 3, 19:

excepit unum tantum, nihil amplius,

Cic. Ac. 2, 23, 74:

unius tantum criminis in vincla te duci jubeo,

Liv. 3, 56, 4 Weissenb. ad loc.:

unā tantum perforatā navi,

id. 21, 50, 6; 34, 9, 5; 44, 43, 6; Just. 8, 5, 5; Sen. Ep. 79, 1; Plin. 9, 35, 58, § 120; 11, 37, 47, § 131; Cels. 5, 28, 14; cf. absol.:

unum defuisse tantum superbiae, quod, etc.,

Liv. 6, 16, 5.—

Strengthened by modo (class.):

nam aliis unus modo, aliis plures, aliis omnes eidem videntur,

Cic. Or. 54, 180:

hi unum modo quale sit suspicantur,

id. ib. 9, 28:

hoc autem si ita sit, ut unum modo sensibus falsum videtur,

id. Ac. 2, 32, 101; id. Phil. 1, 6, 14; Sall. J. 89, 6; id. H. 3, 61, 12 Dietsch; Liv. 22, 45, 4; 23, 42, 5.—

Unus for unus omnium maxime:

quae tibi una in amore atque in deliciis fuit,

Cic. Verr. 2, 4, 1, § 3; so,

Nautes, unum Tritonia Pallas Quem docuit,

Verg. A. 5, 704.—

Emphat., with negatives, no one person or thing, not a single one, none whatever:

eum si reddis mihi, praeterea unum nummum ne duis,

Plaut. Capt. 2, 2, 81:

nemo de nobis unus excellat,

Cic. Tusc. 5, 36, 105:

ut unum signum Byzantii ex maximo numero nullum haberent,

id. Prov. Cons. 4, 7:

nullā re unā magis oratorem commendari, quam, etc.,

id. Brut. 59, 216:

haec adhortatio praetoris non modo quemquam unum elicuit ad suadendum, sed ne fremitum quidem movit (i. e. non modo non... sed),

Liv. 32, 20, 7:

quia nemo unus satis dignus regno visus est,

id. 2, 6, 3:

eo mortuo ad neminem unum summa imperii redit,

Caes. B. C. 3, 18:

Rhodiis ut nihil unum insigne, ita omnis generis dona dedit,

Liv. 41, 20, 7; cf. id. 3, 45, 4.—

Plur.:

sequere me Tres unos passus,

three single steps, only three steps, Plaut. Bacch. 4, 7, 34:

unae quinque minae,

id. Ps. 1, 1, 52:

ruri dum sum ego unos sex dies,

id. Trin. 1, 2, 129; id. Cist. 4, 2, 68:

sese unis Suebis concedere,

Caes. B. G. 4, 7:

Ubii, qui uni legatos miserant,

id. ib. 4, 16:

ut unis litteris totius aestatis res gestas ad senatum perscriberem,

Cic. Fam. 2, 7, 3:

abs te ipso, qui me accusas, unas mihi scito litteras redditas esse,

id. Att. 1, 5, 4.

Transf., indef., a or an, one, some, some one.

Without a pron.

Absol.:

inter mulieres, Quae ibi aderant, forte unam aspicio adulescentulam, etc.,

Ter. And. 1, 1, 91:

ibi una aderit mulier lepida, etc.,

Plaut. Ps. 4, 1, 38:

sicut unus paterfamilias his de rebus loquor,

Cic. de Or. 1, 29, 132; cf.:

me una haec res torquet, quod non Pompejum tanquam unus manipularis secutus sim,

id. Att. 9, 10, 2.—

With ex:

ut me sic audiatis ut unum e togatis,

Cic. Rep. 1, 22, 36; cf.:

qui non fuit orator unus e multis: potius inter multos prope singularis fuit,

id. Brut. 79, 274:

ex principibus unus nomine Polyaenus,

Liv. 24, 22, 1:

unus ex ultimā turbā,

id. 24, 27, 1.—

With de:

tenuis L. Verginius unusque de multis,

Cic. Fin. 2, 20, 66. —

With gen. part. (not in Cic.):

eregione unius eorum pontium,

Caes. B. G. 7, 35:

Apollonides principum unus orationem habuit,

Liv. 24, 28, 1:

pastorum unus,

id. 10, 4, 8:

servus unus exulum initium fecit,

id. 25, 23, 6:

scortum transfugarum unius,

id. 26, 12, 16; 26, 33, 11; 30, 42, 30; 37, 23, 7;

40, 5, 10: unus turbae militaris,

id. 22, 42, 4; 6, 40, 6:

unus hostium Latinae linguae sciens,

Tac. A. 2, 13:

una Amazonum,

id. ib. 4, 56:

unum se civium (esse) respondit,

id. ib. 12, 5.—

With sup.:

est huic unus servos violentissimus, Qui, etc.,

Plaut. Truc. 2, 1, 39; cf.:

tanquam mihi cum M. Crasso contentio esset, non cum uno gladiatore nequissimo,

Cic. Phil. 2, 3, 7.—

With,

Aliquis:

ex quibus si unum aliquod in te cognoveris, etc.,

Cic. Div. in Caecil. 9, 27; cf.:

ad unum aliquem confugere,

id. Off. 2, 12, 41:

unius alicujus,

id. Fin. 3, 19, 64; id. Verr. 2, 1, 24, § 62; 2, 2, 3, § 9; id. Phil. 10, 1, 3.—In the order aliquis unus, Cic. Rep. 1, 32, 48.—

Quidam:

est enim eloquentia una quaedam de summis virtutibus,

Cic. de Or. 3, 14, 55:

unius cujusdam,

id. ib. 2, 10, 40.—

Quivis:

si tu solus aut quivis unus, etc.,

Cic. Caecin. 22, 62.—

Quilibet:

queratur unus quilibet militis mei injuriam,

Liv. 42, 42, 3:

unus Quiritium quilibet,

id. 6, 40, 6:

quilibet unus ex iis, quos, etc.,

id. 9, 17, 15.—

Quisque:

ponite ante oculos unum quemque regum,

Cic. Par. 1, 2, 11; so,

unus quisque (and sometimes in one word, unusquisque): unāquāque de re,

id. Font. 10, 21:

unum quodque,

id. Rosc. Am. 30, 83:

unum quidque,

id. Verr. 2, 4, 59, § 132; cf. Caes. B. C. 2, 29:

domini capitis unius cujusque,

Cic. Rep. 1, 32, 48.—

Quisquis:

sin unum quicquid singillatim et placide percontabere,

Plaut. Trin. 4, 2, 39:

unum quicquid,

Lucr. 5, 1388.—

Private, un official, a private person, a private citizen (post-class.):

dicentes publicam violationem fidei non debere unius lui sanguine,

Vell. 2, 1, 5:

pro uno homine jactura publica pacisceris,

Sen. Suas. 7, 3.— Adv.: ūnā (acc. to I. B. 1.), in one and the same place, at the same time, in company, together:

qui cum Amphitruone hinc una ieram in exercitum,

Plaut. Am. 1, 1, 248:

hic Juppiter hodie ipse aget, Et ego una cum illo,

id. ib. prol. 95:

quod summi puerorum amores saepe una cum praetextā togā ponerentur,

Cic. Lael. 10, 33:

i mecum, obsecro, una simul,

Plaut. Most. 4, 3, 43:

mandata eri perierunt, una et Sosia,

id. Am. 1, 1, 182:

si mei consilii causam rationemque cognoverit, una et id quod facio probabit, et, etc.,

Cic. Div. in Caecil. 1, 1:

qui una venerant,

id. Rep. 1, 12, 18:

cum et ego essem una et pauci admodum familiares,

id. Lael. 1, 2:

si in Italiā consistat (Pompejus), erimus una,

id. Att. 7, 10; id. Fin. 2, 24, 79; id. Brut. 21, 81.— Poet., with dat.:

Pallas huic filius una, Una omnes juvenum primi pauperque senatus Tura dabant,

at the same time, along with him, Verg. A. 8, 104 sq.